O svim ovim divovima, srpskim dobrovoljcima u ratovima 1876-78 i 1885, a koje vidite na priloženoj fotografiji nastaloj 1909. godine, želeo bih, ponaosob, da vam pišem do detalja, ali sada ću pokušati da vam skrenem pažnju samo na damu koja sedi u prvom redu.
U pitanju je naša velika heroina koja je već sa prvim dobrovoljcima priskočila u pomoć, 1885. godine, srpskoj vojsci u ratu protiv Bugara, gde je bila nadzornica bolnice u Gornjem Gradu i za te zasluge odlikovana srebrnim Ordenom Kraljice Natalije kao i ordenom Crvenog Krsta.
Tokom balkanskih oslobodilačkih ratova, 1912-1913, ponovo je vidimo na prvim linijama fronta kako spašava i leči naše ranjenike, ali tada, radeći u koleričnim i tifusnim barakama, i sama oboljeva od tifusa, te jedva ostaje živa.
Na samom početku Prvog svetskog rata, prikuplja materijalna i tehnička sredstva i potpuno oprema jednu dobrovoljačku četu, zatim osniva bolnicu u Kruševcu, neumorno neguje bolesnike, ali se ponovo razboljeva od pegavog tifusa. Tokom okupacije bila je privođena i zatvarana, te dva puta optuživana „za prikupljanje priloga i snabdevanje srpskih komita”.
Nakon oslobođenja odlikovana je Oredenom Kraljice Natalije, ali sada zlatnim, medaljom Crvenog Krsta, zatim dva puta Ordenom Svetog Save (jedan sa palmom), spomenicama svih ratova, Krstom Milosrđa kao i Karađorđevom zvezdom sa mačevima.
Bila je doživotni, počasni, potpredsednik Saveza ratnih dobrovoljaca, jedan od najagilnijih članova srpskog društva, neumorni humanitarac i nesvakidašnje plemenita duša.
NATALIJA NETI MUNK
(1864-1924)
